ท้องลม

ท้องลมเกิดขึ้นได้อย่างไร

ท้องลม ศัพทย์ทางการแพทย์คือ blighted ovum หรือ Anembryonic pregnancy หมายถึง การตั้งครรภ์ในโพรงมดลูกแต่ไม่มีตัวทารกในถุงการตั้งครรภ์มีแต่ถุงการตั้งครรภ์เปล่าๆเท่านั้น ในการตั้งครรภ์ปกติจะตรวจพบถุงการตั้งครรภ์ เด็ก รก เชื่อว่าเกิดจากการพัฒนาที่ผิดปกติ ทำให้ไม่มีทารกหรือทารกเสียชีวิตไปตั้งแต่ยังเล็กมาก ๆ

ทราบได้อย่างไรว่าเป็นท้องลม

• ท้องลม สามารถตรวจพบได้จากการทำอัลตราซาวด์  ปกติการตรวจอัลตราซาวน์จะเริ่มเห็นถุงการตั้งครรภ์ตั้งแต่ประมาณ อายุครรภ์ 5 สัปดาห์ เมื่ออายุครรภ์  6 สัปดาห์ จะเริ่มเห็นตัวอ่อน และเห็นการเต้นของหัวใจ จากการตรวจถ้าอายครรภ์เกินสัปดาห์ที่ 8 ไปแล้ว แต่ดูแล้วไม่เห็น แพทย์ถึงจะวินิจฉันว่าเป็นท้องลม นอกจากนั้นแพทย์จะใช้วิธีวัดขนาดถุงการตั้งครรภ์ ปกติถุงตั้งครรภ์ขนาด 2.5 เซนติเมตร จะพบตัวอ่อนได้แล้ว หากตรวจไม่พบ สามารถวินิจฉัยได้เลยทันทีว่า การตั้งครรภ์ครั้งนี้ เป็นท้องลม
• คนที่เป็นท้องลมจะเหมือนกันคนท้องปกติ บางคนไม่มีอาการเลยแต่มาตรวจพบว่าเป็นท้องลมจากอัลตราซาวน์
  บางคนก็มีอาการของการแท้ง เช่น ปวดท้อง มีเลือดออก เมื่อไปตรวจจึงพบว่าเป็นท้องลม

( ภาพถ่ายอัลตราซาวด์ที่พบเฉพาะถุงการตั้งครรภ์แต่ไม่พบตัวอ่อน ) 

การรักษาท้องลมทำอย่างไร

• กรณีตรวจวินิจฉัยยังไม่แน่ชัด แพทย์มักนัดตรวจเพื่อติดตามอาการ เพื่อตรวจอัลตราซาวด์ซ้ำ  เพราะตัวตัดสินที่ดีที่สุดคือเวลาและอาการของคนไข้ บางครั้งการตรวจทางช่องคลอดจะให้ภาพที่ชัดเจนกว่าตรวจทางหน้าท้อง หลายครั้งพบว่า ตรวจเจอทารกในครรภ์เมื่ออายุมากขึ้น
• กรณีตรวจพบว่าเป็นท้องลมจริง  การรักษา มี 3 ทางคือ

1. รอให้ทารกแท้งออกมาตามธรรมชาติ
2. ใช้ยาเหน็บ ทางช่องคลอด ไม่เจ็บ แต่อาจเกิดภาวะแท้งไม่ครบ แท้งไม่สมบูรณ์ มีเศษรกค้างภายในโพรงมดลูกได้
3. ขูดมดลูก แพทย์ใช้เครื่องมือเอาส่วนของถุงการตั้งครรภ์ที่เหลืออยู่ออกมาให้หมด อาจเป็นการขูด (curettage) หรือดูด (vacuum aspiration) ในโพรงมดลูก ต้องนอนพักโรงพยาบาล 1 คืน แล้วแต่อาการของคุณแม่ตั้งครรภ์

ท้องครั้งต่อไปจะเป็นท้องลมอีกหรือไม่

ในการตั้งครรภ์ครั้งต่อไปสามารถเกิดซ้ำได้อีก แต่เป็นสถิติที่พบได้น้อย ส่วนมากพบว่า คนที่แท้งหรือท้องลมมา 1 ครั้ง มีโอกาสที่จะมีลูกได้เหมือนคนปกติ แต่ถ้าเกิดท้องลมซ้ำๆกัน 2-3 ครั้งขึ้นไป ควรไปปรึกษาสูติแพทย์ เพื่อตรวจหาสาเหตุเพิ่มเติมค่ะ และวางแผนการตั้งครรภ์อย่างปลอดภัยในครั้งต่อไป

เนื่องจากท้องลม ไม่สามารถป้องกันได้อย่างชัดเจน จึงแนะนำให้ผู้หญิงที่วางแผนจะตั้งครรภ์ควรดูแลตนเองก่อนตั้งครรภ์ให้ดี ซึ่งได้แก่ การรับประทานอาหารมีประโยชน์ 5 หมู่ให้ครบถ้วนในทุกวัน การพักผ่อนที่เพียงพอ การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ การหลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และการสูบบุหรี่ หลีกเลี่ยงมลพิษในสิ่งแวดล้อม และหลีกเลี่ยงการใช้ยาต่างๆที่ไม่จำเป็น ซึ่งการดู แลตนเองในเรื่องสำคัญเหล่านี้ จะทำให้เมื่อตั้งครรภ์ การตั้งครรภ์นั้นๆจะมีโอกาสสมบูรณ์มากที่สุดค่ะ

บทความแนะนำเพิ่มเติม

1. ภาวะแท้งคุกคาม

2. โรคอันตรายระหว่างตั้งครรภ์

3. ข้อบ่งชี้ในการตรวจเจาะน้ำคร่ำในแม่ตั้งครรภ์

เรียบเรียงโดย Mamaexpert Editorial Team