อาการหลังฉีดวัคซีน
หลังฉีดวัคซีนอาจพบอาการข้างเคียงของวัคซีน ของวัคซีนแต่ละชนิดแตกต่างกันออกไป และเด็กแต่ละคนมีอาการและระดับความรุนแรงแตกต่างกันออกไป รุนแรงแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับการปรับตัวของร่างกายต่อวัคซีนชนิดนั้นๆ โดยแบ่งออกเป็น2ระดับความรุนแรงดังนี้
อากการหลังฉีดวัคซีนที่ไม่รุนแรง
- ปวดหัว,การติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน
- คัดจมูก,เจ็บคอ,ปวดข้อ
- ปวดท้อง,ไอ,คลื่นไส้
- ท้องร่วง
- ไข้
- มีผื่น
อากการหลังฉีดวัคซีนที่รุนแรง
อาการรุนแรงหลังแีดวัคซีนพบได้น้อย โดยประมาณ 1 คนใน 100 ภายใน 6 เดือนของการฉีดวัคซีน เป็นการติดตามระยะยาวและแพทย์เป้นผู้วินิจฉัย ได้แก่
- เลือดในปัสสาวะหรืออุจจาระ
- ปอดบวม
- การอักเสบของกระเพาะอาหารหรือลำไส้
1. หลังฉีดวัคซีน มีตุ่มหนอง
ตุ่มนูนแดงและกลายเป็นหนองพบได้หลังฉีดวัคซีนไปแล้วประมาณ3-4 สัปดาห์ พบได้ในการฉีดวัคซีน บีซีจี (วัคซีนป้องกันวัณโรค ) ส่วนใหญ่ฉีดบริเวณไหล่ข้างซ้าย และน้อยโรงพยาบาลที่จะฉีด บริเวณก้น
การดูแลหลังฉีดวัคซีน มีตุ่มหนอง
ถ้าแผลไม่แตกไม่ต้องทำอะไร ในกรณีแผลมีเลือดหรือหนองไหลออกมา ให้คุณแม่ใช่สำลีสะอาดชุบน้ำเกลือนอร์มัลซาไลน์เช็ดที่แผลเบาๆจนกว่าแผลจะสอาด และเช็ดแอลกอฮอล์ 70 เช็ดรอบๆแผลอีกครั้ง
2. หลังฉีดวัคซีน มีอาการปวด บวม แดง
บริเวณที่ฉีดวัคซีน ปวดมาก ลูกน้อยอาจโยเย ร้องกวนได้
การดูแลหลังฉีดวัคซีน มีอาการปวด บวม แดง
คุณแม่ใช้เจลเย็น หรือผ้าห่อน้ำแข็ง หรือผ้าชุบน้ำเย็นจัดประคบบริเวณที่ปวดบวม กรณีประคบด้วยความเย็นจะทำในทันที่ ที่ลูกฉีดวัคซีนแล้วปวดบวม หลังจาด 48ชั่วโมง เปลี่ยนไปเป็นวิธีประคบอุ่นแทน ทำได้โดย ใช้น้ำอุ่นประคบบริเวณที่ปวด ถ้ายังไม่ดีขึ้นอาจให้รับประทาน ยาแก้ปวด (สำหรับเด็ก) เพื่อช่วยให้อาการทุเลาลง
3. หลังฉีดวัคซีนแล้วมีไข้
อาการมีไข้ตัวร้อน เป็นอาการที่พบได้บ่อยที่สุดหลังฉีดวัคซีน คุณแม่หลายคนมีความเข้าใจผิด กินยาลดไข้ดักไว้ก่อน เป้นสิ่งที่ไม่ควรทำอย่างมาก การดูแลที่ถูกต้องทำได้ดังนี้
การดูแลลูกหลังฉีดวัคซีนแล้วมีไข้
- คุณพ่อคุณแม่ควรเช็ดตัวด้วยน้ำอุ่นหรือน้ำธรรมดา ไม่ควรใช้น้ำเย็นจัด เพราะจะทำให้หลอดเลือดตีบและระบายความร้อนออกจากร่างกายได้ยาก นอกจากนี้ยังทำให้เกิดอาการหนาวสั่นได้ ควรป้อนยาลดไข้ทันทีเมื่อมีไข้ร่วมกับการเช็ดตัวลดไข้ ยาลดไข้จะออกฤทธิ์ลดไข้หลังรับประทานยา 30 นาทีและออกฤทธิ์สูงสุด 1 ชั่วโมง คงสภาพได้ 4 ชั่วโมง ดังนั้นหากไข้สูงระหว่างมื้อยา ให้เช็ดตัวลดไข้ หากมีอาการหนาวสั่นควรให้ความอบอุ่นก่อนแล้วจึงเช็ดตัว
- ให้ลูกดื่มน้ำมากๆ ควรเป็นน้ำอุ่นหรือน้ำผลไม้ กระตุ้นให้ดื่มน้ำบ่อยๆเพื่อชดเชยน้ำที่ร่างกายสูญเสียไปจากพิษไข้
- ใส่เสื้อผ้าโปร่ง สวมใส่สบาย ประเภทผ้าฝ้าย ไม่ควรใส่เสื้อผ้ายืดเพราะไม่ระบายความร้อน ไม่ควรใส่เสื้อผ้าหนาหรือห่มผ้าหนาๆ
- อยู่ในห้องที่มีอากาศถ่ายเทได้สะดวก
- คุณแม่ควรดูแลวัดไข้ซ้ำทุกๆ4ชั่วโมง เพื่อป้องกันไข้กลับเป็นซ้ำ หากมีไข้อีกแนะนำให้ทำตามเดิม เน้นการเช็ดตัวลดไข้ หากคุณแม่ละเลยลูกอาจชักจากภาวะไข้สูงได้
4. หลังฉีดวัคซีน มีผื่นตามร่างกาย
ส่วนใหญ่อาการมักจะไม่รุ่นแรง แต่พบได้เช่นกันที่เด็กมีผื่นลุกลามมากขึ้นตามตัว ถ้ากรณีลุกลามควรพาลูกพบแพทย์ใกล้บ้าน
การดูแลหลังฉีดวัคซีนแล้วลูกมีผื่นตามร่างกาย
ให้สังเกตอาการอื่นร่วมด้วย เช่น ซึม อ่อนเพลีย ไม่เล่น ไม่ดูดนม หรือรับประทานอาหารไม่ได้ คุณแม่ควรพาลูกไปพบแพทย์ทันที
5. หลังฉีดวัคซีนชักจากไข้สูง
สาเหตุของการชักส่วนใหญ่นั้นไม่ได้มาจากการฉีดวัคซีน โดยตรง แต่เกิดจากการมีไข้สูงหลังฉีดวัคซีน
การดูแลหลังฉีดวัคซีนชักจากไข้สูง
เน้นการป้องกัน จากข้อ 3 หลังจากฉีดวัคซีนแล้วต้องคอยดูแลอย่างใกล้ชิด เช็ดตัว หรือรับประทานยาลดไข้ ถ้าปล่อยให้ไข้ขึ้นสูงมากกว่า 40 องศาเซลเซียส อาจจากไข้สูงได้ หากลูกน้อยชักคุณแม่ต้องจัดท่าเพื่อความปลอดภัย
คุณแม่จัดท่าดังนี้ จับลูกให้ตะแคงศีรษะไปด้านข้าง ให้ศีรษะอยู่ในระดับต่ำเล็กน้อย เพื่อทำให้ทางเดินหายใจโล่ง ให้น้ำลาย เสมหะ หรือเศษอาหารไหลออกมาได้สะดวก และป้องกันไม่ให้สำลักเข้าไปอุดตันในหลอดลม ที่สำคัญควรระวังเรื่องสภาพแวดล้อมขณะนั้น ควรอยู่บนพื้นราบ ป้องกันไม่ให้ลูกได้รับอันตรายอื่น ๆ จากการตกหรือล้มในขณะชักด้วย อ่านการดูแลที่ถูกต้องอย่างละเอียดเกี่ยวกับ ลูกชักจากไข้สูง
หลังฉีดวัคซีน ลูกอาจไม่มีไข้หรืออาการอย่างหนึ่งอย่างใด ใน 5 ข้อหลังฉีดทันที คุณแม่ควรติดตามอาการลูก 1 สัปดาห์ ถึงจะอยู่ในระยะปลอดภัย
บทความแนะนำสำหรับคุณแม่
1.เช็ดตัวลดไข้ลงเร็วด้วยน้ำอุ่นผสมมะนาว
2.คุณแม่แชร์ประสบการณ์ลูกชักจากไข้สูง
3. อันตรายของยาลดไข้สำหรับเด็ก
เรียบเรียงโดย : Mamaexpert Editorial Team
