คุณแม่ส่วนใหญ่มักเข้าใจผิดเกี่ยวกับปริมาณน้ำนมที่น้อยลงว่าเกิดจากอาหาร แม่หลังคลอดกินของแสลงน้ำนมจึงน้อย แท้จริงแล้วนมแม่หดหาย น้ำนมน้อย นมแม่ไม่พอ เกิดจากปัจจัยต่างๆรวมกัน แม่หลังคลอดไม่มีน้ำนมนับเป็นปัญหาหนักอกของแม่มือใหม่ไม่รู้จะเริ่มแก้ปัญหาจากตรงไหนดี วันนี้Mamaexpert มาบอกเล่าสาเหตุสำคัญที่ทำให้ น้ำนมแม่ ลด! หด! หาย! พร้อมบอกต่อเคล็ดลับดีๆที่ช่วยเพิ่มน้ำนมแม่ ตามมาเลยค่ะ

ห๊ะ!!! น้ำนมลด-หด-หาย เพราะแม่ลูกคือสาเหตุ

เป็นเรื่องจริงที่คุณแม่หลายบ้านไม่ทราบมาก่อน ว่า… สิ่งที่มีอิทธิพลต่อปริมาณของน้ำนมแม่ คือ “โปรแลคติน” ซึ่งเป็นฮอร์โมนสำคัญที่กระตุ้นให้เซลล์ผลิตน้ำนมออกมา โปรแลคตินผลิตขึ้นที่ ต่อมใต้สมองของแม่ มีหน้าที่กระตุ้นต่อมน้ำนมให้สร้างน้ำนม ซึ่งจะหลั่งออกมาในปริมาณมากขณะตั้งครรภ์และจะลดปริมาณลงทันทีหลังคลอด ระดับของโปรแลคตินจะเพิ่มสูงขึ้นทันทีหลังคุณแม่ให้ลูกดูดนมและลดลงอย่างรวดเร็วหลังให้นมเสร็จ หมายถึงเมื่อคุณแม่ให้ลูกดูดนมบ่อยๆ ก็เท่ากับเป็นการกระตุ้นการหลั่งโปรแลคติน ทำให้น้ำนมมามากนั่นเอง และสาเหตุสำคัญที่ส่งผลทำให้น้ำนมแม่หดหายมีดังนี้

1. อาหารและโภชนาการ

ขณะให้นมบุตรคุณแม่จำเป็นต้องได้รับสารอาหารที่เพียงพอในกระบวนการสร้างน้ำนม เพราะร่างกายจะดึงสารอาหารส่วนที่ขาดมาจากส่วนที่ร่างกายเก็บสะสมไว้ มาใช้เพื่อเติมเต็มให้กับน้ำนม ถ้าหากคุณแม่ได้รับสารอาหารไม่เพียงพออยู่เสมอ หรืออดอาหารเพื่อลดน้ำหนัก สารอาหารที่เก็บสะสมไว้ก็จะหมดไป จะทำให้ปริมาณของน้ำนมน้อยลงตามไปด้วย

2. ภาวะทางอารมณ์ 

ความเครียด ความกังวลของแม่ให้นม ส่งผลต่อการหลั่งฮอร์โมนออกซิโตซิน(ที่ช่วยทำให้น้ำนมไหล) ทำให้น้ำนมไหลน้อยลงแม้ว่าจะมีน้ำนมอยู่เต็มเต้าก็ตาม

3. การรับประทานยาบางกลุ่ม

ยาแก้แพ้คลอเฟนิรามีน(Chlorpheniramine ตัวย่อ CPM) เป็นยารักษาอาการแพ้ต่างๆ เช่น แก้แพ้ผื่นคัน ลมพิษ และยาลดน้ำมูก(pseudoephedrine) ยามีฤทธิ์ไปกดฮอร์โมนโปรแลคติน ที่มีหน้าที่กระตุ้นต่อม น้ำนมทำให้กระบวนการสร้างน้ำนมทำงานช้าลง หากรับประทานติดต่อกันหลายวันจะส่งผลทำให้น้ำนมแม่ลดลง

4. การพักผ่อนไม่เพียงพอ

การพักผ่อนไม่เพียงพอ ส่งผลกระทบต่อการผลิตน้ำนมอย่างมาก เพราะช่วงเวลาที่ร่างกายเหนื่อยล้า จากการเลี้ยงลูก อารมณ์แม่จะแปรปรวนบางครั้งอาจทำให้เกิดภาวะเครียดสะสม ส่งผลต่อการหลั่งฮอร์โมน ออกซิโตซินเช่นกัน

5. ลูกไม่ดูด โปรแลคตินไม่หลั่ง

คุณแม่อย่าโทษตัวเองฝ่ายเดียว ลูกน้อยมีส่วนอยู่มาก!!! การเตรียมความพร้อมในการนำลูกมากระตุ้นน้ำนม เป็นเรื่องสำคัญ ลูกยิ่งดูด นมแม่ยิ่งเพิ่ม ลูกไม่ดูด ลูกดูดไม่เป็น ปัจจัยสำคัญทำนมแม่หดหาย กุมารแพทย์ทั่วโลกต่างให้ความสำคัญเรื่องดูดกระตุ้นถึงแม้นมแม่จะยังไม่มาก็ตาม

Mamaexpert ไม่อยากให้การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ต้องสะดุด จึงนำเคล็ดลับการเรียกน้ำนมแม่ให้กลับมาด้วยพลังดูดจากเจ้าตัวน้อยมาฝากเพื่อให้คุณแม่มือใหม่ได้เตรียมความพร้อมค่ะ

“ดูด”เคล็ดลับสุดปัง เพิ่มการหลั่งน้ำนมแม่

รูปภาพ : เเสดง กลไกการหลั่งน้ำนมแม่

คุณแม่หลายบ้านสรรหาวิธีที่หลากหลายเพื่อเรียกน้ำนมให้มาเร็ว จนลืมคิดไปว่า“การดูดที่ถูกต้องและเริ่มเร็ว” เป็นเคล็ดลับสุดคลาสสิคที่ใช้ได้ทุกยุคทุกสมัยและได้ผลจริง ลูกควรได้รับนมแม่ ตั้งแต่วันแรกที่คลอด โดยเฉพาะคุณแม่ที่คลอดธรรมชาติ หลังจากที่พักฟื้นแล้ว 2 ชั่วโมง การนำลูกมาดูดกระตุ้นในทันที จะส่งเสริมให้สมองส่วนหน้าของแม่หลั่งโปรแลคติน และสมองส่วนหลังหลั่งออกซิโตซิน ซึ่งฮอร์โมนทั้ง 2 ชนิดนี้ช่วยกระตุ้นน้ำนมแม่ได้

เพราะนมแม่เป็นนมที่มีสารอาหารจากธรรมชาติครบถ้วน ดีที่สุดเหมาะสำหรับลูกน้อยที่สุด การรักษาปริมาณน้ำนมจึงเป็นเรื่องสำคัญที่ทั้งแม่และลูกต้องร่วมด้วยช่วยกัน ผู้เชี่ยวชาญได้ศึกษากระบวนการสร้างน้ำนมในสัตว์ที่นิยมนำมาทำนมผงดัดแปลงสำหรับทารกพบว่า วัว แพะ มีการสร้างน้ำนมที่แตกต่างกันโดยสิ้นเชิง แต่แพะเป็นสัตว์ที่มีการสร้างน้ำนมแบบ อะโพไครน์ แบบเดียวกับนมแม่ จึงทำให้นมแม่และนมแพะมีสารอาหารจากธรรมชาติที่หลุดออก มาพร้อมกับน้ำนมในปริมาณสูง เรียกว่า Bioactive Components

รูปภาพ: แสดงBioactive Components ที่มีเฉพาะนมแม่และนมแพะ

นมทุกๆหยดที่ลูกดื่มต้องมี Bioactive Components เพราะ Bioactive Components ประกอบด้วยสารอาหารธรรมชาติที่สำคัญต่อทารกคือ

• นิวคลีโอไทด์ ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน
• ทอรีน ช่วยให้การทำงานของจอประสาทตาดีขึ้น
• โพลีเอมีนส์ ส่งเสริมระบบทางเดินอาหารให้สมบูรณ์
• โกรทแฟคเตอร์ ช่วยเสริมสร้างการเจริญเติบโต

นมแพะ ยังมีโปรตีนนุ่มที่เรียกว่า โปรตีน CPP (Casein Phosphopeptides) และไขมัน MCT Oil ที่ย่อยง่ายและดูดซึมง่าย ที่ร่างกายนำไปใช้ได้อย่างเต็มที่ ช่วยให้ลูกน้อยมีพัฒนาการที่ดีสมวัย ช่วยลดอาการลูกท้องผูก ท้องอืด และไม่สบายท้องได้อีกด้วย

การเลือกนมสำหรับลูกน้อยเป็นเรื่องที่คุณแม่ต้องใส่ใจในรายละเอียดเพราะสารอาหารจากนม เป็นสิ่งสำคัญในการพัฒนาสมองกับร่างกายของลูกน้อยให้มีการเจริญเติบโตได้อย่างมีประสิทธิภาพ อย่างไรก็ตาม Mamaexpert สนับสนุนให้ทุกบ้านเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ให้นานที่สุด คุณแม่นมแม่สู้ๆทุกบ้านนะคะ

เรียบเรียงโดย : Mamaexpert Editorial Team