โปรตีนนม (milk protein) เป็น โปรตีนที่มีอยู่ในน้ำนม ประกอบด้วยส่วนสำคัญ 2 ส่วนได้แก่ เคซีน (casein) 80% และ เวย์ (whey)20%
เคซีน เป็นโปรตีนที่มีกรดอะมิโนที่จำเป็นต่อร่างกายครบถ้วน โปรตีนเคซีนในนมจะมีหลายชนิด อาทิเช่น แอลฟ่า เอสวัน เคซีน ซึ่งเป็นโปรตีนย่อยยาก ในนมวัวจะมีโปรตีนชนิดนี้สูง ในขณะที่นมแพะจะมีสัดส่วนของแอลฟ่า เอสวัน เคซีน ( Alpha S1 casein) น้อยกว่านมวัวถึง 8 เท่าและ เบต้าเคซีน (Beta casein)ซึ่งเป็นโปรตีนย่อยง่าย ในนมแพะจะมีสูงกว่านมวัว 2 เท่า ทำให้นมแพะย่อยได้ง่ายกว่า
เวย์ คือส่วนที่เป็นน้ำ โปรตีนเวย์ในนมที่พบส่วนใหญ่ คือ เบต้าแลคโตกลอบูลิน ซึ่งเป็นโปรตีนก่อแพ้ ในนมแพะจะมีเบต้าแลคโตกลอบูลิน (Beta lactoglobulin) น้อยกว่านมวัวถึง 3 เท่า
กรดอะมิโนในนมเป็นสารที่ช่วยสร้างการเจริญเติบโตและภูมิต้านทาน แต่กรดอะมิโนบางชนิด ทำปฏิกิริยากับสารบางอย่างทำให้เกิดโทษได้
เมื่อไม่นานมานี้ มีนักวิจัยได้ค้นพบสารเคมีตัวหนึ่งชื่อ แอดวานซ์ ไกลเคชั่น เอนโพรดักส์ (Advanced Glycation End-Products) หรือ เอจ (AGE) เป็นตัวการทำให้เกิดโรคอ้วน โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง และการแพ้อาหาร จึงทำให้เกิดการตื่นตัวในการทำวิจัยอย่างต่อเนื่องเพื่อค้นหาสาเหตุและหาวิธีการลดการเกิด เอจ (AGE) เพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดโรคต่างๆและการมีสุขภาพที่ดี
จากงานประชุมESPGHAN ซึ่งมีนักวิชาการทางด้านโภชนาการจากทั่วโลก มาประชุมร่วมกัน ในเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา และได้มีการนำเสนอผลงานการวิจัยทางโภชนาการเด็กที่น่าสนใจเป็นอย่างยิ่ง โดยผลงานวิจัยถูกเปิดเผยว่าพบสารชื่อ คาร์บอกซี่เมทธิลไลซีน (Carboxymethyllysine) หรือ ซีเอ็มแอล(CML) จัดเป็น AGEตัวหนึ่งซึ่งเกิดจากการจับกันของกรดอะมิโนไลซีนและน้ำตาลแลคโตสในกระบวนการผลิตนมผง จึงได้ทำการตรวจวัดปริมาณ ซีเอ็มแอล(CML) ในนมผงสำหรับเด็กชนิดต่างๆที่ผลิตจากนมวัวพบว่าสูตรนมที่มีการเติมเวย์โปรตีนหรือมีเวย์โปรตีนในปริมาณที่สูงจะพบ CML ในปริมาณทีสูงเช่นกัน ซึ่งน่าจะเป็นผลมาจากปริมาณกรดอะมิโนไลซีนในเวย์โปรตีนที่สูงกว่าในเคซีนนั่นเอง
โดยสรุป นมแพะที่ผลิตมาจากน้ำนมแพะมี CML ในปริมาณที่ต่ำสุด ทั้งนี้เพราะนมแพะมีปริมาณเวย์โปรตีนต่ำกว่านมวัวและการผลิตโดยใช้น้ำนมแพะแล้วเติมสารอาหารอื่นๆลงไปในกระบวนการผลิตนั้น จะช่วยลดการเกิดCMLตัวร้าย ที่จะทำลายเซลล์ต่างๆ ในร่างกายลูกน้อย โดยเฉพาะเซลล์สมอง ที่สำคัญเป็นอย่างยิ่ง ในนมแพะ ยังมี โปรตีน CPP (Casein Phosphopeptides) โปรตีนคุณภาพดี มีลักษณะที่นุ่ม ย่อยง่าย ช่วยในการดูดซึม เกลือแร่ต่างๆ ที่สำคัญต่อร่างกาย เช่น แคลเซียม เหล็ก สังกะสี และแมกนีเซียม เข้าสู่ร่างกายอย่างมีประสิทธิภาพ และ ไขมัน MCT oil ที่ย่อยง่ายดูดซึมได้เร็ว ทำให้น้ำหนักเพิ่มขึ้นดี รวมถึงสารอาหารธรรมชาติ มากมาย ที่ช่วยส่งเสริมระบบภูมิคุ้มกัน และการพัฒนาสมองและจอประสาทตาอีกด้วย
เมื่อทราบดังนี้แล้วลองดูที่กระป๋องนมของลูกว่ามีการเติมเวย์โปรตีนมากน้อยแค่ไหน
Reference: Prosser C, et al. Advanced Glycation End-Products in formula. Poster presented at ESPGHAN 2017,Prague.