ฟันขึ้น

ฟันขึ้นซี่แรกกี่เดือน 

ฟันซี่แรกของลูกน้อย เรียกว่า ฟันน้ำนม ซึ่งฟันน้ำนมนี้จะเริ่มขึ้นเมื่ออายุ 6 เดือนและทยอยขึ้นจนครบเมื่ออายุ 2 ขวบ แต่พบบ่อยครั้งได้ว่าลูกน้อยอาจมีฟันซี่แรกขึ้น เมื่ออายุมากกว่าหรือน้อยกว่า 6 เดือน ไม่ใช่ภาวะผิดปกติแต่อย่างใด ฟันซี่แรกของลูกไม่ควรเกิน 12 เดือน หากพบว่าลูกฟันขึ้นช้าควรปรึกษาทันตแพทย์เด็ก

ฟันขึ้นเร็วฟันขึ้นช้า เกิดจากอะไร 

เด็กผู้หญิงฟันจะพัฒนา เร็วกว่าเด็กผู้ชายโดยประมาณ 2 เดือนถึง 10 เดือน เด็กบางคน ฟันขึ้นช้ากว่าเพื่อนๆ รุ่นเดียวกันมากจนพ่อแม่เป็นห่วง แต่สาเหตุยังไม่ทราบแน่นอน จากการสังเกตพบว่ามีคนในครอบครัวเดียวกันที่ฟันขึ้นเร็วเหมือนๆกัน ขึ้นช้าเหมื่อนๆกัน  นักวิจัยพบว่า ฟันที่ขึ้นเร็วส่วนมากจะมีส่วนประกอบทุกอย่าง เหมือนกับฟันที่ขึ้นตามกำหนด เพียงแต่อาจจะโยกเล็กน้อย ฟันที่ขึ้นมาเร็วควรจะเก็บไว้จนกว่าจะหลุดไปเอง ยกเว้นกรณีฟันแถมหรือมีฟันตั้งแต่เเรกคลอดต้องพบแพทย์ 

อาการที่บ่งบอกว่าลูกกำลังฟันขึ้น

เหงือกบริเวณที่ฟันกำลังจะขึ้นอาจมีอาการบวมแดง คัน และพบว่ามีปุ่มสีขาวอยู่บริเวณเหงือกที่จะมีฟันขึ้นด้วย ซึ่งลูกจะรู้สึกอยากเคี้ยวหรืออยากกัดสิ่งของ เรียกอาการดังกล่าวว่า ” อาการคันเหงือก ” ลูกน้อยจะมีอาการคันเหงือกนานประมาณ 2 – 3 สัปดาห์ เมื่อฟันขึ้นขอบฟันจะดันเหงือกขึ้นมาและเหงือกจะแยกออกเพื่อให้ฟันโผล่ขึ้นมาได้ จึงทำให้ลูกน้อยรู้สึกเจ็บและมีพฤติกรรมเปลี่ยนไป  เช่น

• ชอบเอามือเข้าปาก
• มีน้ำลายมากกว่าปกติจนบางครั้งไหลย้อยออกมานอกปาก
• กลางคืนตื่นบ่อย
•  รับประทานอาหารได้น้อยลง
• ปฎิเสธเต้านมดูดนมน้อยลง  
• และพบว่าเด็กหลายคนมีไข้ร่วมด้วย 

ฟันซี่แรกมักเป็นซี่ที่ทำให้ลูกน้อยรู้สึกเจ็บที่สุด เพราะเป็นความรู้สึกใหม่ที่เกิดขึ้นกับลูกน้อย และจะเจ็บที่สุดอีกครั้ง เมื่อวันที่ฟันกรามขึ้นเพราะมีขนาดใหญ่ คุณพ่อคุณแม่ต้องเตรียมรับมือให้ดี เพื่อพร้อมรับมือกับอาการงอแงเมื่อวันนั้นมาถึงดังนี้

ลูกฟันขึ้นดูแลอย่างไรไม่ให้เจ็บปวดโยเย

ในวันที่ลูกน้อยฟันขึ้น คุณพ่อคุณแม่ต้องมีวิธีตั้งรับเป็นอย่างดี เพราะพฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลง จากความเจ็บปวด ร้องไห้งอแงของลูกอาจทำให้คุณพ่อคุณแม่เครียดได้ การเอาใจใส่ดูแลอยู่ใกล้ๆตลอดเวลา คือสิ่งที่ลูกต้องการมากที่สุด พร้อมกับใช้เทคนิคลดความเจ็บปวดและอาการคันเหงือก 4 ข้อนี้ รับรองลูกรักของคุณงอแงน้อยลงแน่นอน

1.ลดอาการคันเหงือกจากฟันขึ้นด้วยการนวด

ทำได้กรณีเหงือกของลูกไม่บวมหรือเจ็บจนเแตะไม่ได้ คุณแม่ล้างมือให้สะอาด แล้วลองใช้นิ้วเข้าไปนวดเหงือกของลูกเบาๆ การนวดช่วยให้ลูกผ่อนคลายและรู้สึกดีขึ้น

2.ลดอาการคันเหงือกจากฟันขึ้นด้วยการกัดยางกัด 

ยางกัดสำหรับลูกน้อยควรเลือกชนิดปลอดสาร BPA  ยางกัดที่ดีควรเป็นยางค่อนข้างแข็ง ยืดหยุ่นดี ไม่มีส่วนประกอบใดที่เล็ก หรือหลุดออกมาได้  ให้ลูกกัดเล่นเพื่อบรรเทาอาการคันเหงือก และทำให้ลูกรู้สึกผ่อนคลายลงได้

3.ลดความเจ็บปวดจากฟันขึ้นด้วย ความเย็น

ความเย็น จะช่วยลดอาการบวมของเหงือกและทำให้รู้สึกชา คุณแม่สามารถเลือกใช้ความเย็นจาก ยางกัดแช่เย็น หรือสำหรับเด็กโต อาจจะรับประทานผลไม้เย็นๆ  หรืออีกวิธีคุณแม่ใช้ผ้าผืนเล็ก ๆ แช่เย็นแล้วเอามาเช็ดหรือนวดๆตามเหงือกของลูก ช่วยบรรเทาความเจ็บปวดได้ดี  แต่มีข้อควรระวังคือ ความเย็นมากเกินไปอาจไปทำร้ายเหงือกและยิ่งเจ็บปวดกว่าเดิม

4.ลดความเจ็บปวดจากฟันขึ้นด้วยยาพาราเซตามอล

เมื่อฟันขึ้นขอบฟันจะดันเหงือกขึ้นมา และเหงือกจะต้องแยกออกเพื่อให้ฟันโผล่ขึ้นมาได้ จึงทำให้ลูกน้อยรู้สึกเจ็บและยังพบว่าฟันขึ้นอาจมีไข้ร่วมด้วย คุณแม่สามารถเลือกใช้ยาแก้ปวด – ลดไข้ กลุ่มพาราเซตามอล เพื่อบรรเทาอาการปวดและลดไข้ได้อย่างปลอดภัย โดยคำนวณปริมาณยาตามน้ำหนักตัวปัจจุบัน หรือตามคำแนะนำของแพทย์และเภสัชกร กรณีลูกมีไข้ระหว่างฟันขึ้นนอกจากให้ยาพาราเซตามอลแล้ว ควรเช็ดตัวลดไข้ควบคู่ไปด้วย หากไข้ไม่ลดลง ควรพาลูกไปพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียด 

อาการปวดจากฟันขึ้นไม่ใช่เรื่องใหญ่ แต่เป็นเรื่องที่คุณพ่อคุณแม่ทุกคนต้องใส่ใจในความเจ็บปวดนั้น เพราะเด็กแต่ละคน มีความอดทนต่อความเจ็บปวดที่แตกต่างกัน สำหรับคุณพ่อคุณแม่มือใหม่เตรียมใจให้พร้อม และอย่าลืมนำเทคนิคดีๆทั้ง 4 ข้อไปปรับใช้ ถ้าหากวันนั้นมาถึงนะคะ

บทความแนะนำเพิ่มเติม

1. คำถามยอดฮิตเกี่ยวกับฟันลูกน้อย

2. ลูกไม่ยอมแปรงฟัน ทำอย่างไรให้ลูกชอบแปรงฟัน

3. อาการที่บ่งบอกว่าลูกน้อยของคุณจะมีฟันขึ้นแล้ว